CAR-T-celtherapie markeert medische mijlpaal in LUMC
Het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) heeft een belangrijke stap gezet in de toepassing van innovatieve celtherapieën: voor het eerst in Nederland is een patiënt met een ernstige auto-immuunziekte behandeld met CAR-T-cellen. Deze behandeling werd uitgevoerd binnen het expertisecentrum voor neurologische lupus en markeert een mogelijke doorbraak voor patiënten bij wie reguliere therapieën niet toereikend zijn. De inzet van CAR-T-celtherapie, die al met succes wordt toegepast in de oncologie, kan nieuwe perspectieven bieden bij aandoeningen waarbij het immuunsysteem het eigen lichaam aanvalt. Dankzij jarenlange investeringen in kennis, infrastructuur en samenwerking tussen hematologen en reumatologen is het LUMC als eerste centrum in Nederland in staat deze geavanceerde therapie klinisch toe te passen voor auto-immuunziekten.
Van kankerzorg naar auto-immuunziekten
CAR-T-celtherapie werd oorspronkelijk ontwikkeld voor de behandeling van bepaalde vormen van kanker, waarbij aangepaste T-cellen doelgericht kankercellen opsporen en vernietigen. In het buitenland zijn inmiddels veelbelovende resultaten geboekt bij patiënten met auto-immuunziekten, zoals lupus, waarbij het immuunsysteem het eigen lichaam aanvalt. Hoewel CAR-T in Nederland tot nu toe alleen werd ingezet bij kanker, vormt de recente behandeling in het LUMC een belangrijke doorbraak. Voor het eerst is deze celtherapie gebruikt bij een patiënt met een ernstige auto-immuunziekte, waarmee een nieuw behandelpad wordt verkend.
Doorbraak in behandeling
-
In februari 2025 behandelde het LUMC als eerste ziekenhuis in Nederland een patiënt met een ernstige auto-immuunziekte met CAR-T-celtherapie. Dankzij een eenmalige toestemming kon de innovatieve behandeling worden toegepast bij iemand met neurologische lupus. De resultaten zijn veelbelovend: de autoantistoffen verdwenen en de patiënt liet duidelijke lichamelijke verbetering zien. Deze mijlpaal markeert een belangrijke stap richting toekomstige klinische studies.
-
Bij lupus maakt het immuunsysteem schadelijke antistoffen tegen het eigen lichaam. Dit komt door zogeheten auto-reactieve B-cellen. CAR-T-celtherapie richt zich op het uitschakelen van deze B-cellen. Bij deze behandeling worden de eigen T-cellen van de patiënt genetisch aangepast zodat ze gericht de ziekmakende B-cellen herkennen en vernietigen — ook in moeilijk bereikbare weefsels zoals ruggenmerg of organen. Zo kan CAR-T mogelijk langdurige remissie of zelfs genezing bieden bij ernstige auto-immuunziekten zoals lupus.
-
Na de eerste succesvolle behandeling onderzoekt het LUMC hoe CAR-T-celtherapie breder ingezet kan worden bij auto-immuunziekten. Nieuwe klinische studies worden voorbereid om de veiligheid en effectiviteit verder te testen. Daarnaast wordt gewerkt aan standaardisatie, vergoeding en bredere toepassing binnen Nederland. Het doel is om CAR-T op termijn beschikbaar te maken voor meer patiënten met moeilijk behandelbare auto-immuunziekten.
