Vissen helpen bij onderzoek voor ADHD medicatie
Wist je dat vissen kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van medicijnen tegen ADHD en depressie? Aan de Universiteit Leiden onderzoekt het team van Christian Tudorache hoe zebravissen – met elk een unieke persoonlijkheid – nieuwe inzichten bieden in de werking van het brein. Een verassend voorbeeld van hoe fundamenteel onderzoek in Leiden bijdraagt aan innovaties en impact.
Waarom zebravissen?
Zebravissen worden veel gebruikt in biomedisch wetenschappelijk onderzoek, en dat is niet zonder reden. Ze zijn makkelijk te houden, planten zich snel voort en misschien wel het meest bijzonder, ze hebben elk een eigen persoonlijkheid. De ene zebravis is socialer, agressiever of risicovoller ingesteld dan de andere, waardoor ze sterk lijken op mensen. Juist die variatie maakt ze uitermate geschikt als onderzoekspopulatie, omdat ze een representatief beeld geven van de diversiteit binnen een doelgroep. In onderzoek van de Universiteit Leiden werd bijvoorbeeld gekeken naar hoe zebravissen zich gedragen in hun vertrouwde leefomgeving en hoe ze reageren op nieuwe situaties. Met behulp van speciale bakken met een muurtje ertussen raakten de vissen eerst gewend aan één kant. Daarna werd het muurtje deels opgetild, waardoor ze toegang kregen tot een onbekend stukje water – een zorgvuldig gecontroleerde manier om hun gedragsreacties op verandering te bestuderen.

Gedrag
Al snel viel tijdens het onderzoek op dat steeds dezelfde vissen als eerste op onderzoek uitgingen. Deze vissen bleken risicovoller ingesteld dan de rest, aangezien ze niet wisten of er in het onbekende deel van het water voedsel te vinden was of juist gevaar dreigde. Uit het onderzoek bleek dat de vissen die meer risico namen, ook socialer maar tegelijkertijd agressiever waren. Tijdens het onderzoek lieten de onderzoekers vissen met ongeveer dezelfde persoonlijkheid met elkaar paren. Hieruit bleek dat agressiviteit en angst consistent bleven. Een nakomeling van een agressieve vis bleek dus niet ineens een angstige vis te zijn die terughoudend is in het verkennen van zijn omgeving. De conclusie die hieruit werd getrokken, is dat vissen persoonlijkheidstypen kunnen erven.
